เปิดประวัติ สิงห์หน้าวัด มีความเป็นมาอย่างไร

สิงห์คู่หน้าวัด สืบเนื่องจากวันหยุดยาว ทำให้มีโอกาสได้เดินทางเข้าวัดไปทำบุญ แล้วสังเกตเห็นบริเวณหน้าวัดจะมี รูปปั้นสิงห์ ในบริเวณหน้าโบสถ์จะมี รูปปั้นสิงห์คู่ ก็เลยเกิดคำถามขึ้นในใจว่า เอ๊ะ... ทำไมหน้าวัดต้องตั้งรูปปั้นสิงห์ เลยพยายามค้นคว้าหาอยู่ก็ไปเจอ ตำนานสิงห์หน้าโบสถ์ หรือ รูปปั้นราชสีห์ ไปดูตำนานเรื่องนี้กันค่ะว่ามีความเป็นมาอย่างไร

สิงห์หน้าวัด เอกลักษณ์ที่เห็นได้เด่นชัดเลยคือวัดทางภาคเหนือ บริเวณหน้าวัด หรือ หน้าประตูวัด จะมี รูปปั้นสิงห์ หรือ รูปปั้นราชสีห์ อยู่คู่กัน สิงห์หน้าวัดได้รับอิทธิพลมาจากศิลปะพุกาม ครั้งที่พม่าได้เข้ามาครอบครองงดินแดนล้านนาไทย เป็นระยะเวลานานจึงได้นำเอาความคิดตามคตินิยมของฝ่ายตนเข้ามาเผยแพร่ 

สิงห์หน้าวัด เป็นสิงห์ตัวผู้ สังเกตจากขนสร้อยคอ โดยช่างจะปั้นให้อยู่ในท่านั่งด้วยสองเท้าหลัง งอหางขึ้นพาดไว้กลางหลัง สองเท้าหน้าตั้งยันพื้น อ้าปากแผดสิงหนาท ขนหัวตั้งชัน บางแห่งสิงห์จะคาบสตรีไว้ในปาก เรียกว่า “สิงห์คายนาง” ซึ่งเป็นศิลปะแบบดั้งเดิมของพม่า ต่อมาได้คลี่คลายมาเป็นสิงห์ในลักษณะของศิลปะล้านนาไทย คือมีความสวยงามพอเหมาะได้สัดส่วนดีงาม ไม่สูงใหญ่เทอะทะแบบศิลปะพม่า ขอบคุณข้อมูลตรงนี้จาก ศิลปวัฒนธรรม

เปิดตำนานสิงห์คู่หน้าวัด

เวลาไปวัดทางเหนือ นอกจากจะมีนาคเลื้อยเป็นราวบันไดวิหารแล้ว หน้าซุ้มประตูวัด หน้าวิหาร หรือองค์เจดีย์จะมีรูปปั้นสิงห์อ้าปากนั่งเฝ้าอยู่ ดูน่าเกรงขาม 

สิงห์ เหล่านี้มีรูปลักษณ์แตกต่างจากสิงโตจีน หรือสิงห์ตามวัดต่าง ๆ ในภาคกลาง แต่มีลักษณะคล้ายคลึงกับสิงห์ในศิลปะพุกามของพม่า เนื่องจากได้รับอิทธิพลมาเมื่อครั้งพม่าเข้ามาครอบครองดินแดนในแถบล้านนา 

สิงห์ดังกล่าวมีรูปร่างสูงใหญ่ และมีลวดลายปูนปั้นประดับอย่างงดงาม ช่างนิยมปั้นเป็นสิงห์ตัวผู้อยู่ในท่านั่งด้วยสองเท้าหลัง หางงอขึ้นพาดไว้กลางหลัง ส่วนสองเท้าหน้าตั้งยันพื้น อ้าปากแผดสิงหนาท ขนหัวตั้งชัน 

การที่ต้องสร้างสิงห์เฝ้าอยู่ตามศาสนสถานนี้มี ตำนาน ว่า เดิมราชสีห์ตัวหนึ่งลักพระราชธิดาของกษัตริย์ไป พระธิดานั้นมีลูกเล็กๆ ติดไปด้วยสองคน ครั้นลูกชายโตขึ้นก็พาแม่กับน้องหนีกลับเมือง ราชสีห์เที่ยวตามหา กัดคนตายเป็นอันมาก กุมารหนุ่มจึงออกมาฆ่าราชสีห์ตาย ต่อมาได้ขึ้นเป็นกษัตริย์ 

แต่เมื่อครองเมืองแล้วก็เกิดอาการปวดหัวตลอดเวลา เนื่องมาจากการฆ่าราชสีห์ผู้มีบุญคุณเลี้ยงดูในตอนเด็กนั่นเอง หากต้องการหายปวดต้องทำรูปสิงห์ไว้บูชา แต่ด้วยความละอายที่จะบูชาสัตว์เดรัจฉาน พระองค์จึงให้สร้างรูปราชสีห์ขึ้นฝากไว้กับเจดีย์และศาสนสถาน จนกลายเป็นคติความเชื่อของคนในภูมิภาคนี้

ขอบคุณ : ตำนานสิงห์หน้าวัด