เปิดสาเหตุผมร่วงที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน และวิธีแก้ไข

ผมร่วงเป็นปัญหาที่หลายคนกังวลและมีสาเหตุได้หลากหลายมากๆ เลยครับ ไม่ใช่แค่เรื่องกรรมพันธุ์หรืออายุที่มากขึ้นเท่านั้น แต่ยังมีปัจจัยอื่น ๆ อีกหลายอย่างที่ส่งผลให้ผมร่วงได้ มาดูกันว่าสาเหตุหลัก ๆ มีอะไรบ้าง
1. พันธุกรรม (Androgenetic Alopecia)
นี่คือสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด ทั้งในผู้ชายและผู้หญิง มักเรียกกันว่า ผมร่วงจากกรรมพันธุ์ หรือ ศีรษะล้านจากพันธุกรรม ในผู้ชายจะเห็นเป็นแนวผมที่ถอยร่นขึ้นไป หรือผมบางลงบริเวณกลางกระหม่อม ส่วนในผู้หญิงมักจะสังเกตเห็นว่าผมทั่วศีรษะบางลง แต่แนวไรผมด้านหน้ายังอยู่
2. การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
การตั้งครรภ์ การคลอดบุตร และการให้นมบุตร: ฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วในช่วงนี้ ทำให้ผมเข้าสู่ระยะพักและร่วงพร้อมกันเป็นจำนวนมาก มักจะดีขึ้นเองในเวลาไม่กี่เดือนหลังคลอด
วัยหมดประจำเดือน (Menopause): ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลง ทำให้ผมบางลงและร่วงง่ายขึ้น
ปัญหาต่อมไทรอยด์: ทั้งภาวะไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) และภาวะไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism) สามารถส่งผลต่อวงจรชีวิตของเส้นผม ทำให้ผมร่วงได้
3. ความเครียดทางกายหรือจิตใจ
ความเครียดรุนแรง: เช่น การเจ็บป่วยหนัก การผ่าตัดครั้งใหญ่ การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว หรือการเสียบุคคลอันเป็นที่รัก สามารถกระตุ้นให้ผมเข้าสู่ระยะพักและร่วงได้ใน 2-3 เดือนต่อมา (Telogen Effluvium)
ความเครียดเรื้อรัง: อาจส่งผลให้ฮอร์โมนในร่างกายไม่สมดุล ซึ่งกระทบต่อสุขภาพผมได้
4. ภาวะทางการแพทย์บางอย่าง
โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune Diseases): เช่น โรคผมร่วงเป็นหย่อม (Alopecia Areata) ที่ภูมิคุ้มกันไปโจมตีรากผม ทำให้ผมร่วงเป็นหย่อม ๆ หรือ โรคลูปัส (Lupus) ที่ทำให้ผมร่วงได้ทั่วทั้งศีรษะ
การติดเชื้อบนหนังศีรษะ: เช่น เชื้อรา (Tinea Capitis) อาจทำให้หนังศีรษะเป็นสะเก็ด คัน และผมร่วงเป็นวง ๆ
โรคบางชนิด: เช่น โรคเบาหวาน หรือโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก ก็สามารถเป็นสาเหตุของผมร่วงได้
5. ยาบางชนิด
ยาบางประเภทมีผลข้างเคียงทำให้ผมร่วงได้ เช่น ยาเคมีบำบัด ยาต้านซึมเศร้า ยาลดความดันโลหิตบางชนิด ยาที่ใช้รักษาโรคเกาต์ หรือแม้แต่ยาคุมกำเนิดบางประเภท
6. การขาดสารอาหาร
การขาดสารอาหารบางชนิดที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม เช่น ธาตุเหล็ก โปรตีน สังกะสี และไบโอติน สามารถทำให้ผมอ่อนแอและร่วงได้ง่าย การรับประทานอาหารที่ไม่เพียงพอหรือไม่สมดุลจึงเป็นปัจจัยหนึ่ง
การแก้ปัญหาผมร่วงนั้นมีหลากหลายวิธี ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้ผมร่วง ซึ่งแต่ละคนอาจมีสาเหตุที่แตกต่างกันออกไปครับ โดยทั่วไปแล้ว สามารถแบ่งแนวทางการแก้ไขได้เป็นหลายกลุ่มดังนี้
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและการดูแลตัวเอง (เบื้องต้น)
จัดการความเครียด: ความเครียดเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผมร่วง ลองหาวิธีผ่อนคลาย เช่น การออกกำลังกาย โยคะ นั่งสมาธิ ฟังเพลง หรือทำกิจกรรมที่ชอบ
รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นอาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีน (เช่น เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ปลา ไข่ ถั่ว) วิตามิน (โดยเฉพาะไบโอติน วิตามินบีรวม วิตามินซี) และแร่ธาตุ (เช่น ธาตุเหล็ก สังกะสี) ซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม
พักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับพักผ่อนอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อวัน ช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ รวมถึงเส้นผมด้วย
ดูแลเส้นผมอย่างอ่อนโยน:
หลีกเลี่ยงการหวีผมขณะเปียก: ผมเปียกจะอ่อนแอและขาดหลุดร่วงง่าย ควรซับผมให้แห้งหมาดก่อนหวี
ลดการใช้ความร้อนและสารเคมี: การไดร์ผม หนีบผม ม้วนผมด้วยความร้อนจัด หรือการย้อม ดัด ยืดผมบ่อยเกินไป อาจทำร้ายเส้นผมและหนังศีรษะได้
ไม่มัดผมแน่นเกินไป: การมัดผม ถักเปีย หรือรวบผมแน่น ๆ เป็นประจำ อาจทำให้ผมถูกดึงรั้งและขาดหลุดร่วงได้ (Traction Alopecia)
เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม: ใช้แชมพู ครีมนวด หรือเซรั่มที่อ่อนโยนและเหมาะกับสภาพผมและหนังศีรษะ หรือมีส่วนผสมที่ช่วยลดผมร่วง
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต ซึ่งส่งผลดีต่อสุขภาพหนังศีรษะและรากผม