"พายุวิภา" ที่มาจากไหนใครตั้ง ยังใช้ซ้ำมาแล้ว 4 ครั้งทั่วเอเชีย

หลายคนอาจไม่รู้ว่า ชื่อ “วิภา” ที่ใช้เรียกพายุเขตร้อนนั้น เป็นชื่อที่ ประเทศไทยเป็นผู้เสนอ ให้กับ คณะกรรมการไต้ฝุ่น ESCAP/WMO ซึ่งเป็นองค์กรระหว่างประเทศที่มีหน้าที่ดูแลการตั้งชื่อพายุหมุนเขตร้อนในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ โดยชื่อ “วิภา” มาจากคำไทยที่หมายถึง “ผู้หญิง” และถูกเลือกเพราะมีความสุภาพ ออกเสียงง่าย และไม่มีความหมายในเชิงลบ

 

“วิภา” เคยใช้ตั้งชื่อพายุมาแล้วหลายครั้ง ได้แก่:

ปี 2001 – พายุระดับไต้ฝุ่น ไม่ขึ้นฝั่ง
ปี 2007 – ซูเปอร์ไต้ฝุ่น ถล่มจีน มีการอพยพประชาชนหลายล้านคน
ปี 2013 – ไต้ฝุ่นรุนแรง ฝนตกหนักในญี่ปุ่น เกิดดินถล่มในเกาะอิซุ
ปี 2019 – พายุโซนร้อน ก่อให้เกิดน้ำท่วมในเวียดนามและจีน

แม้จะส่งผลกระทบในบางปี แต่ชื่อ “วิภา” ยังไม่ถูกถอดจากระบบการตั้งชื่อ

ทำไมชื่อพายุ “วิภา” ยังใช้งานซ้ำได้?

ตามหลักของ คณะกรรมการไต้ฝุ่น ESCAP/WMO หากชื่อพายุใดก่อ ความเสียหายร้ายแรงเป็นวงกว้าง เช่น พายุไต้ฝุ่น “ไห่เยี่ยน” ในปี 2013 ที่คร่าชีวิตผู้คนจำนวนมาก ชื่อดังกล่าวจะถูก ถอดออกจากรายชื่อถาวร และให้ประเทศเจ้าของเสนอชื่อใหม่มาแทน แต่กรณีของ “วิภา” แม้จะสร้างผลกระทบบ้าง แต่ยังไม่เข้าข่ายพายุระดับวิกฤติ จึงยังสามารถ หมุนเวียนนำกลับมาใช้ได้ ตามระบบรายชื่อ

เบื้องหลังการตั้งชื่อพายุเขตร้อนระดับโลก

การตั้งชื่อพายุไม่ใช่การสุ่มเลือก แต่ใช้ระบบรายชื่อที่ประเทศสมาชิก ESCAP/WMO เสนอไว้ล่วงหน้า ประเทศละ 10 ชื่อ รวมทั้งหมด 140 ชื่อ โดยพิจารณาจากเกณฑ์สำคัญ ได้แก่:

1.ออกเสียงง่าย
2.สุภาพ
3.ไม่มีความหมายในทางลบ
4.ไม่ซ้ำหรือสับสนกับชื่ออื่น

รายชื่อพายุจะหมุนเวียนตามลำดับเมื่อเกิดพายุลูกใหม่ในแต่ละปี และสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้ เว้นแต่จะมีเหตุให้ต้องถอดชื่อออกตามที่กล่าวไว้ข้างต้น

ชื่อพายุ “วิภา” เป็นชื่อที่มีความหมายดี มีที่มาจากประเทศไทย และถูกใช้ในระดับสากลมานาน หากไม่ได้สร้างผลกระทบที่รุนแรงถึงขั้นวิกฤติ ชื่อนี้ก็ยังคงอยู่ในระบบต่อไป เพื่อเป็นหนึ่งในสื่อกลางเตือนภัยที่คนทั่วโลกจดจำได้ง่าย