เตือนอุทาหรณ์ "ฝังเข็ม" แล้วมีอาการปอดรั่ว ขึ้นเครื่องบินเสี่ยงเสียชีวิต

เมื่อวันที่ 26 ต.ค. 2566 นพ. สมรส พงศ์ละไม ผู้เชี่ยวชาญด้าน เวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด เคลื่อนไหวผ่านเฟซบุ๊ก Somros MD Phonglamai ระบุว่า คนไข้ปวดคอบ่าไหล่ ไปฝังเข็ม วันต่อมาหายใจแล้วเจ็บหน้าอกทุกครั้ง เจ็บแปล๊บๆ x-ray เจอปอดรั่ว pneumothorax นิวโมธอแรกซ์! ถ้าขึ้นเครื่องบินอาจตายได้

1 - การฝังเข็มหรือการลงเข็ม เป็นการรักษาอาการปวดกล้ามเนื้อ ออฟฟิศซินโดรมที่ดี ประหยัด มีประสิทธิภาพถ้าใช้อย่างถูกต้องเหมาะสม ไม่ประมาท เข้าใจการดำเนินโรคอย่างถูกต้อง

2 - แต่ช่วงหลังๆ เจอปัญหาปอดรั่วบ่อยขึ้นมากๆ คนไข้มักมีอาการไอหลังฝังเข็ม สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือ "ประมาท" "กายวิภาคไม่แม่น"

อย่าฝังลึกเกินจำเป็น มากกว่า 3.34 cm to 5.35 cm. +/- ผอมอ้วน

อย่าปักจำนวนเข็มมากเกินจำเป็น

อย่าให้คนไข้ขยับตัวโดยไม่จำเป็น

ให้คนไข้หายใจด้วยท้องเบาๆ ฝังตอนหายใจออกให้ปอดแฟ่บ

ทิศทางเข้ากล้ามเนื้อ ไม่ใช่เข้าปอด

พระเจ้าอยู่ในรายละเอียด

3 - สำหรับแพทย์จีน อย่าจำแค่ว่าจุดนี้ฝังได้กี่ชุ่น กี่ ซม. เพราะเคสนี้กล้ามเนื้อก็หนา ไม่ได้ผอม ไม่มีโรคปอดใดๆ เป็นเรื่องของความเชี่ยวชาญชำนาญล้วนๆ มีอาจารย์หลายท่านสอนน้องๆ ว่าปักลึกได้เลย ไม่ต้องกลัว อันนี้อันตรายอย่างยิ่ง!

4 - สำหรับคุณหมอแผนปัจจุบัน ตอนฉีดยาชาเข้า Trigger point ก็ยิ่งต้องระวังนะครับ ปลายเข็ม syringe ใหญ่กว่าเข็มฝังเข็มมาก ปอดรั่วจะใหญ่กว่านี้เยอะ

5 - สำหรับคนที่ไม่ใช่แพทย์แผนปัจจุบันหรือแพทย์จีน "ไม่ควรฝังเข็มในสิ่งที่เราไม่เชี่ยวชาญ" นะครับ เห็นน้องๆ วิชาชีพอื่นๆ แอบทำกันหลายคลินิก ถ้าทำแล้วคนไข้ปอดรั่วหนัก พิการ เสียชีวิตขึ้นมา จะโดนทั้งอาญา แพ่ง วิชาชีพ และวินัยได้นะครับ

6 - ฝากอาจารย์ในมหาวิทยาลัยทั้งแพทย์แผนปัจจุบันและแพทย์จีนเข้มข้นกับการสอนน้องๆกันหน่อยนะครับ ให้แม่นอนาโตมี่หน่อย รู้ทิศทางและตำแหน่งปอดดีๆ อย่าย่ามใจประมาทเกินไป ถ้าประมาทก็พิการหรือตายได้

7 - ทุกครั้งที่เราจะฝังเข็ม/ลงเข็ม ต้อง Informed Consent เสมอว่าจะมีโอกาสเกิดปอดรั่วได้, และติดตามอาการคนไข้สม่ำเสมอ, ถ้ามีปัญหารีบ take action ดูแลคนไข้เต็มที่

8 - อย่ามั่นใจในตัวเองเกินไป ไม่มีอะไร 100% ใน medicine ต่อให้ฝังมา 10 ปีก็เกิดได้ถ้าทุกอย่างซวยจริงๆ

9 - ถ้าปอดรั่วขนาดเล็ก 1-2 เซนติเมตร มักปิดเองใน 1-2 สัปดาห์ (ดังนั้นจำนวนผู้ป่วยที่แท้จริงจึงมากกว่าที่รายงานจากโรงพยาบาล เพราะคนไข้หายได้เอง)

ติดตามอาการเหนื่อย หายใจเจ็บ ออกซิเจนปลายนิ้ว ตลอด อาจพิจารณา x-ray ซ้ำ 24-48 ชั่วโมง

ถ้าขนาดใหญ่ > 2 เซนติเมตร อาจต้องใส่ท่อระบาย ขึ้นกับหลายปัจจัยและคุณหมอเจ้าของไข้

10 - ถ้าสมมติคนไข้รายนี้ ขึ้นเครื่องบินก่อนที่ปอดรั่วหาย จะเกิดอะไรขึ้น ?

ขณะที่ขึ้นบินแรงดันในเครื่องจะต่ำ ทำให้ปอดรั่วลามมากขึ้นได้ ในกรณีที่แย่ที่สุดคือเสียชีวิต ดังนั้นอย่าเสี่ยง งดบินไปเลยอย่างน้อย 2 สัปดาห์หรือยืนยันแน่ชัดว่ารูรั่วปิดสนิทแล้ว

การฝังเข็มไม่ได้น่ากลัว สิ่งที่น่ากลัวคือความประมาท

เพราะคนที่ต้องมารักษาปอดรั่ว มักไม่ใช่คนทำให้ปอดรั่วนะครับ

นพ.สมรส พงศ์ละไม

แพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด แพทย์ฝังเข็ม

#DrSomros #Acupuncture #Pneumothorax #ฝังเข็ม #ปอดรั่ว

ถ้าอาจารย์ท่านใดอยากแชร์ประสบการณ์ หรือมี update guideline ก็ยินดีเลยนะครับ คนไข้เป็นหมอด้วยเคสนี้

ขอบคุณคนไข้ที่ให้ภาพมาเป็นวิทยาทาน คงจะกลัวฝังเข็มไปอีกนาน ขอบคุณอาจารย์เอกที่ช่วยคอนเฟิร์มฟิล์มครับ