เตือนด่วน "2จังหวัด" งดใช้น้ำแม่น้ำกกทันที พบ สารหนู เสี่ยงมะเร็ง

ภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม! "หมอเจด" โพสต์เตือน 2จังหวัด งดใช้น้ำจากแม่น้ำกก หลังพบสารหนู-ตะกั่วสะสมในน้ำ เสี่ยงร้ายแรงถึงชีวิตและพัฒนาการของเด็ก

โพสต์โดย "หมอเจด" นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ระบุว่า 

สารหนูเสี่ยงมะเร็ง ! 2 จังหวัด งดใช้น้ำแม่น้ำกกด่วน

1. เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2568 กรมอนามัยออกประกาศว่าให้คนในพื้นที่ งดใช้น้ำจากแม่น้ำกก ไปก่อนนะครับ
ไม่ว่าจะใช้ล้างหน้า แปรงฟัน ต้มข้าว หรือแม้แต่ให้น้องหมาแมวกินก็ไม่ควร!
เพราะในน้ำมีการ พบสารหนูและตะกั่วเกินค่ามาตรฐาน และมันไม่ใช่เรื่องเล็ก ๆ เลย
แหล่งที่โดนหนัก ๆ ก็จะเป็นบริเวณที่แม่น้ำกกไหลผ่านนะครับ ได้แก่

•จังหวัด เชียงใหม่ – โดยเฉพาะ อำเภอแม่อาย แถว ๆ บ้านแก่งตุ้ม ตำบลท่าตอน
•จังหวัด เชียงราย – หลายอำเภอเลย ทั้ง เมืองเชียงราย, เวียงชัย, เวียงเชียงรุ้ง, แม่จัน, ดอยหลวง และเชียงแสน
สาเหตุยังอยู่ระหว่างสอบสวน แต่คาดว่าอาจมาจาก แหล่งเหมืองแร่เก่า ที่ถูกฝนชะล้างลงแม่น้ำ หรือ น้ำเสียจากโรงงานบางแห่ง
ที่อาจไม่มีระบบบำบัดดีพอ แล้วพอไหลมาตามแม่น้ำ ก็เลยมาปนเปื้อนที่แม่น้ำกกนี่แหละ
ประเด็นคือ สารพวกนี้มันไม่ใช่แค่ “เหม็น” หรือ “น้ำเปลี่ยนสี” นะครับ แต่คือสารโลหะหนักที่มีพิษสะสมในร่างกายได้

2. สารหนู & ตะกั่ว ส่งผลกับร่างกายยังไงบ้าง?
มาดูผลกระทบแบบเข้าใจง่าย ๆ ก่อนนะครับ ไม่ต้องท่องชื่อสาร แต่รู้ไว้เผื่อป้องกันตัวเอง
สารหนู (Arsenic)
•เจอในน้ำดื่มแบบเรื้อรัง มีสิทธิเกิดปัญหาผิวหนังแบบเรื้อรัง ผื่นคล้ำ ผิวลอก และถ้าสะสมไปนาน ๆ อาจพัฒนาเป็นมะเร็งผิวหนัง ตับ หรือปอด
•ระยะสั้น ถ้ารับเยอะทันที คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลว ปวดท้อง หนักสุดคือระบบประสาทพัง ชัก หรือเสียชีวิต
ตะกั่ว (Lead):
•อันนี้อันตรายมากสำหรับเด็กเล็ก เพราะมันไปทำลายการทำงานของสมองโดยตรง ทำให้พัฒนาการช้า ความจำแย่ IQ ลด แถมอาจมีปัญหาทางพฤติกรรม
•ในผู้ใหญ่ก็ใช่ย่อยนะครับ ทำให้ความดันขึ้น, เสี่ยงหัวใจวาย, ไตพัง และทำให้มีลูกยากด้วย
พูดง่าย ๆ คือ ถ้าได้รับสารพวกนี้บ่อย ๆ แม้ในปริมาณไม่เยอะ มันก็สะสมในร่างกายเรื่อย ๆ แล้วส่งผลร้ายในระยะยาวแน่นอน

3. อันตรายมากแค่ไหน? ใครคือกลุ่มที่ต้องระวังเป็นพิเศษ
ในทางการแพทย์ เราเรียกกลุ่มนี้ว่า “กลุ่มเปราะบาง” เพราะร่างกายมีโอกาสได้รับผลกระทบหนักกว่าคนทั่วไป ได้แก่

• เด็กเล็ก พัฒนาการทางสมองกับระบบประสาทยังไม่สมบูรณ์ แค่โดนสารพิษนิดเดียวก็กระทบหนัก
• หญิงตั้งครรภ์ เพราะสารพวกนี้สามารถส่งผ่านไปยังทารกในครรภ์ได้ ส่งผลต่อการเจริญเติบโต
• ผู้สูงอายุ ระบบขับของเสียทำงานช้าลง การสะสมสารพิษเลยเกิดง่ายขึ้น
• ชาวบ้านที่ใช้น้ำจากแม่น้ำโดยตรง ไม่ว่าจะล้างผัก ต้มน้ำกิน หรือแม้แต่นำน้ำไปใช้รดพืช

และอย่าลืมนะครับว่า สารหนูและตะกั่วไม่ได้ออกจากร่างกายเร็ว มันสะสมได้นานเป็นปี ๆ ถ้าได้รับติดต่อกัน

4. วิธีปฏิบัติตัวเบื้องต้น
ไม่ต้องตกใจจนไม่กล้าใช้น้ำเลยครับ แต่ขอให้ “มีสติ” แล้วเลือกใช้น้ำให้ถูกวิธี
• งดใช้น้ำจากแม่น้ำกก ชั่วคราวก่อน ทั้งดื่ม อาบ ล้างผัก ล้างจาน
•ใช้น้ำประปา หรือแหล่งน้ำที่ปลอดภัยแทน – ถ้าไม่มั่นใจ ให้นำมาต้มก่อนใช้
•ใครที่มีเครื่องกรองน้ำ แนะนำให้เช็กว่าเป็นแบบที่กรอง “โลหะหนัก” ได้หรือไม่ เช่น Reverse Osmosis (RO) หรือ Activated Alumina
• ในพื้นที่เกษตร พยายามไม่ใช้น้ำจากแม่น้ำกกโดยตรง เพราะสารพวกนี้สามารถตกค้างในพืชผักผลไม้ได้
• ถ้าเริ่มมีอาการแปลก ๆ เช่น อ่อนเพลีย ปวดหัว อาเจียน ผื่นขึ้น หรือสงสัยว่าโดนสารพิษ แนะนำให้พบแพทย์เพื่อตรวจเลือดเช็กโลหะหนัก

5. แล้วทำไมถึงเตือนต่อเนื่อง แม้จะผ่านมาหลายวัน?
อันนี้มีหลายคนสงสัยเลยว่า “ผ่านมาตั้งหลายวัน ทำไมหมอยังพูดอยู่?”
คำตอบคือ เพราะ โลหะหนักมันไม่หายไปง่าย ๆ ครับ
ต่างจากพวกน้ำเน่าเสีย หรือเชื้อโรค ที่อาจถูกฆ่าด้วยคลอรีนหรือกรองแล้วจบ แต่สารหนู-ตะกั่ว มัน อยู่ได้นานในธรรมชาติ แถมยัง
•สะสมในตะกอนดินใต้น้ำ ต่อให้ตรวจแล้วน้ำใส แต่ดินยังมีพิษอยู่
• กระแสน้ำพัดพาไปไกล ได้มากกว่าที่เราคิด อาจไหลไปถึงอำเภอข้างเคียง หรือแม้แต่จังหวัดอื่น
•พืชน้ำและสัตว์น้ำก็อาจสะสมสารพิษได้ หมายถึงเรากินปลาในแม่น้ำก็มีโอกาสได้รับสารเข้าร่างกายด้วย
เพราะแบบนี้หมอเลยต้องขอเตือนต่อเนื่องครับ ไม่ได้อยากให้ทุกคนตกใจ แต่ “อยากให้ระวัง” อย่างมีสติ
เรื่องสารพิษในน้ำครั้งนี้ไม่ใช่เรื่องเล็ก แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่เรารับมือไม่ได้ครับ ขอแค่เรารู้เท่าทัน
หลีกเลี่ยงการใช้น้ำจากแม่น้ำกกชั่วคราว ใช้น้ำสะอาดแทน และดูแลคนรอบข้างโดยเฉพาะเด็ก ๆ กับผู้สูงอายุให้มากขึ้น
ถ้าทุกคนช่วยกันป้องกันตัวเองตั้งแต่วันนี้ เราก็จะผ่านเหตุการณ์นี้ไปได้อย่างปลอดภัยแน่นอนครับ
ฝากระวังตัวอันด้วยนะครับ ใครมีคำถามคอมเมนต์ได้เลยนะครับ